Hvaða hormónapróf á ég að velja?
Hormónapróf blóð vs. munnvatn, hvaða próf er best þegar kemur að því að mæla sterahormón eins og estradíól, estríól, prógesterón, DHEA, testósterón og kortisól?
Blóðprufur mæla heildarmagn hormóna sem streymir í blóði, þar sem meirihluti þessara hormóna er bundinn próteinum. Prófið getur gefið villandi niðurstöður, þar sem hormónamagn virðist vera eðlilegt eða jafnvel hátt. Þetta er vegna þess að flest hormónin í blóðinu eru bundin próteinum sem geta gefið brenglaða mynd af raunverulegu hormónamagni. Ef magn frjálsra hormóna er lágt gæti í raun verið um skort á starfsemi að ræða, jafnvel þótt heildarhormónamagnið sé eðlilegt.
Munnvatnspróf geta aftur á móti mælt magn frjálsra,
óbundinna hormóna sem eru aðgengileg og virk í líkamanum. Fituleysanleg hormón
flytjast úr blóðinu inn í munnvatnið og haldast virk, þess vegna getur
munnvatnsprófið mælt hvað líkaminn hefur tiltækt, jafnvel þegar hormón eru
gefin með kremi eða plástri, með meiri nákvæmni en blóðprufu. Þess vegna
getur styrkur munnvatns gefið nákvæmari mynd af hormónagildum sem geta haft
áhrif á líkamann og valdið einkennum þegar magnið er of hátt eða of lágt.
Hægt er að lesa meira um áreiðanleika munnvatnssýnanna - og um hvernig fituleysanlegu sterahormónin fara úr blóði í munnvatnið - hér í Clinical Chemistry (enska).